Phẫu thuật thay khớp nhân tạo là phương pháp phổ biến giúp cải thiện chức năng và giảm đau cho các khớp bị hỏng. Vật liệu nhân tạo như kim loại, nhựa polyethylene và ceramic được sử dụng để tạo ra các thành phần mới. Quá trình phục hồi sau phẫu thuật yêu cầu tuân thủ các hướng dẫn và tránh các hoạt động có thể gây tổn thương cho khớp mới. Cùng phòng khám Thành Đô tìm hiểu nhé.
Tìm hiểu Thay khớp nhân tạo là gì?
Thay khớp nhân tạo (hay còn gọi là phẫu thuật thay khớp) là một phương pháp điều trị phổ biến được sử dụng để cải thiện chức năng và giảm đau cho các khớp bị hỏng do thoái hóa khớp, chấn thương hoặc bệnh lý khác.
Trong quá trình này, các bộ phận khớp bị hỏng được thay thế bằng các bộ phận nhân tạo được làm từ các vật liệu như thép không gỉ, nhựa chất lượng cao hoặc các loại kim loại khác.
Có những loại thay khớp nhân tạo nào?
- Thay khớp háng: Thay thế toàn bộ hoặc một phần của khớp háng bị hỏng bằng các thành phần nhân tạo gồm một cái vỏ gai và một cái hộp bao gồm một chân cắm và một đầu cắm.
- Thay khớp gối: Thay thế toàn bộ hoặc một phần của khớp gối bị hỏng bằng các thành phần nhân tạo, bao gồm một đầu gối và một gối nhân tạo.
- Thay khớp cổ: Thay thế toàn bộ hoặc một phần của khớp cổ bị hỏng bằng các thành phần nhân tạo, bao gồm một cái đầu cắm và một hốc nhân tạo.
- Thay khớp cổ chân: Thay thế toàn bộ hoặc một phần của khớp cổ chân bị hỏng bằng các thành phần nhân tạo, bao gồm một đầu cắm và một chân cắm.
- Thay khớp ngón tay: Thay thế khớp ngón tay bị hỏng bằng các thành phần nhân tạo, giúp khôi phục chức năng và giảm đau.
- Thay khớp gối nhỏ: Thay thế một phần của khớp gối bị hỏng, thường chỉ thay thế một trong ba thành phần của khớp gối (đầu gối, một bên của gối, hoặc cả hai).
- Thay khớp ngón chân: Thay thế khớp ngón chân bị hỏng bằng các thành phần nhân tạo, giúp cải thiện chức năng và giảm đau
Nguyên vận liệu có thể sử dụng làm thay khớp nhân tạo
Trong phẫu thuật thay khớp nhân tạo, các bác sĩ thường sử dụng các vật liệu nhân tạo chất lượng cao để thay thế các thành phần khớp bị hỏng.
- Kim loại: Các loại kim loại như thép không gỉ, titanium và hợp kim titan được sử dụng để tạo ra các thành phần nhân tạo như các bộ phận cắm, đầu cắm và vỏ gai trong thay khớp. Kim loại thường được sử dụng vì độ cứng, độ bền và khả năng chịu lực cao.
- Nhựa polyethylene (PE): Nhựa polyethylene được sử dụng để tạo ra các thành phần nhân tạo như gối nhân tạo trong thay khớp . PE là vật liệu mềm dẻo có khả năng chịu lực tốt và ít mài mòn, làm giảm ma sát giữa các bề mặt khớp.
- Ceramic: Vật liệu ceramic như oxit nhôm và zirconia thường được sử dụng cho các thành phần nhân tạo như đầu cắm và vỏ gai trong thay khớp . Ceramic có đặc tính cứng, trơn tru và chống mài mòn tốt, giúp tăng tuổi thọ và giảm ma sát.
- Nhựa acrylic: Nhựa acrylic là vật liệu nhẹ và mềm dẻo, thường được sử dụng trong các loại thay khớp như thay khớp ngón tay. Nhựa acrylic cung cấp sự đàn hồi và khả năng chịu lực tốt.
- Titanium: Titanium là một kim loại nhẹ và chịu được hóa chất, thường được sử dụng trong các bộ phận ghép và ốc vít trong thay khớp.
Nguyên nhân chỉ định thay khớp
Thay khớp thường được chỉ định khi khớp bị hỏng hoặc suy giảm chức năng đến mức không thể điều trị hiệu quả bằng các phương pháp khác. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến khiến các bác sĩ quyết định thực hiện phẫu thuật thay khớp:
- Thoái hóa khớp: Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến việc thay khớp. Trong thoái hóa khớp, các mô khớp bị phá hủy do mài mòn dần dần theo thời gian, dẫn đến đau và suy giảm chức năng của khớp.
- Viêm khớp dạng thấp: Bệnh viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn diễn tiến nhanh chóng, gây tổn thương và viêm nhiễm khớp, dẫn đến sưng, đau và suy giảm chức năng. Trong những trường hợp nghiêm trọng, thay khớp có thể là tùy chọn điều trị.
- Chấn thương khớp: Các chấn thương nghiêm trọng hoặc bị thương tật có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho khớp, gây đau và hạn chế chức năng. Trong một số trường hợp, thay khớp có thể là lựa chọn duy nhất để khôi phục chức năng khớp.
- Các bệnh khớp khác: Các bệnh khớp khác như bệnh gút, bệnh lupus, bệnh tăng sinh mô nang, và các bệnh khớp khác có thể dẫn đến suy giảm chức năng và đau khớp, làm tăng nguy cơ thực hiện phẫu thuật thay khớp.
- Các điều kiện khác: Ngoài những nguyên nhân trên, có các tình trạng khác như tổn thương dây chằng, bệnh chondromalacia patellae, và các bệnh khớp khác có thể dẫn đến suy giảm chức năng và đau khớp, làm tăng khả năng cần thực hiện phẫu thuật thay khớp.
Thời gian khi sử dụng sau phẫu thuật thay khớp
Dưới đây là một số thời gian hồi phục sau phẫu thuật với những phẫu thuật hay gặp nhất:
- Thay khớp háng: Sau phẫu thuật thay khớp háng, bệnh nhân thường cần dùng gậy hoặc chống đỡ trong khoảng từ 4 đến 6 tuần để hỗ trợ di chuyển. Thời gian để hồi phục hoàn toàn và trở lại hoạt động thông thường thường kéo dài từ 3 đến 6 tháng.
- Thay khớp gối: Sau phẫu thuật thay khớp gối, thời gian hồi phục có thể kéo dài từ 6 đến 12 tuần. Bệnh nhân có thể cần sử dụng gậy hoặc walker trong một thời gian để hỗ trợ di chuyển, và tham gia vào các chương trình phục hồi cơ bản và tập luyện để tăng cường cơ bắp và linh hoạt.
- Thay khớp cổ : Thời gian hồi phục sau phẫu thuật thay khớp cổ có thể kéo dài từ 6 đến 12 tháng. Bệnh nhân có thể cần tham gia vào các chương trình tập luyện vật lý để tăng cường sức mạnh và linh hoạt của cổ và vai.
- Thay khớp cổ chân: Thời gian hồi phục sau phẫu thuật thay khớp cổ chân thường kéo dài từ 3 đến 6 tháng. Bệnh nhân cần tuân thủ chính xác các hướng dẫn của bác sĩ và tham gia vào các chương trình phục hồi để tăng cường sức mạnh và ổn định của cổ chân.
Những lưu ý cần tránh sau phẫu thuật thay khớp nhân tạo
Sau phẫu thuật thay khớp, bệnh nhân cần tuân thủ một số lưu ý để đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra một cách an toàn và hiệu quả.
- Tăng cường hoạt động mà không được phép: Bệnh nhân cần hạn chế hoạt động cường độ cao hoặc động tác đòi hỏi sự căng thẳng trên khớp mới được thay thế. Việc tăng cường hoạt động có thể gây tổn thương và làm trì hoãn quá trình phục hồi.
- Không thực hiện các bài tập và động tác sai cách: Bệnh nhân cần thực hiện các bài tập và động tác theo hướng dẫn của chuyên gia hoặc nhân viên y tế. Việc thực hiện sai cách có thể gây tổn thương cho khớp mới được thay thế.
- Không điều chỉnh hoặc thay đổi thuốc mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ: Thuốc được kê đơn sau phẫu thuật thường là quan trọng để kiểm soát đau và phục hồi. Việc thay đổi hoặc ngừng thuốc mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ có thể ảnh hưởng đến quá trình phục hồi.
- Không báo cáo kịp thời về bất kỳ triệu chứng nào bất thường: Bệnh nhân cần liên hệ ngay với bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào không bình thường sau phẫu thuật như đau đớn, sưng tấy, hoặc bất kỳ biểu hiện nào khác.
Tuân thủ các lưu ý này là rất quan trọng để đảm bảo quá trình phục hồi sau phẫu thuật thay khớp diễn ra một cách an toàn và hiệu quả.
Có thể bạn quan tâm
- Bài tập thoái hoá khớp gối tại nhà
- Tổng quan về thoái hóa khớp gối: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
- Phẫu thuật thay khớp háng và những điều cần biết
- Khớp gối bị đau khi ngồi và những nguyên nhân có thể gây ra
