Ảnh Hưởng Của Hormone Tới Loãng Xương | 2024

Tìm hiểu về xương và những vấn đề liên quan tới xương

Bộ xương đóng vai trò quan trọng trong cơ thể, không chỉ cung cấp cấu trúc, hỗ trợ khả năng vận động mà còn bảo vệ cơ thể và lưu trữ các khoáng chất cần thiết.

Trong giai đoạn thơ ấu và thiếu niên, xương phát triển thông qua quá trình gọi là mô hình hóa, trong đó các tế bào xương mới được hình thành và các tế bào xương cũ được loại bỏ ở các vị trí khác nhau. Quá trình này cho phép xương tăng kích thước và thay đổi hình dạng.

Phần lớn hoạt động của tế bào xương là loại bỏ và thay thế tại cùng một vị trí, gọi là quá trình tu sửa. Quá trình này diễn ra suốt đời và trở nên quan trọng hơn khi xương đạt khối lượng tối đa (thường vào khoảng 20 tuổi). Nhờ vậy, hầu hết bộ xương trưởng thành được thay thế sau khoảng 10 năm.

Cả yếu tố di truyền và môi trường đều ảnh hưởng đến sức khỏe xương. Yếu tố di truyền xác định một phần lớn cấu trúc xương, và các lỗi trong tín hiệu gen có thể gây ra dị tật bẩm sinh. Môi trường như chế độ ăn và hoạt động thể chất cũng quan trọng đối với sức khỏe xương.

Bộ xương còn là nơi dự trữ canxi và phốt pho, những khoáng chất thiết yếu cho hoạt động của các hệ thống khác trong cơ thể. Việc duy trì nồng độ canxi trong máu và cung cấp đủ canxi và phốt pho cho các tế bào, đặc biệt là tế bào thần kinh và cơ bắp, là rất quan trọng. Hệ thống hormone phức tạp điều tiết quá trình này, và khi thiếu canxi hoặc phốt pho, hormone sẽ rút chúng từ xương để phục vụ các chức năng khác, gây suy yếu xương nếu kéo dài.

Nhiều yếu tố có thể cản trở sự phát triển của xương khỏe mạnh: bất thường di truyền có thể tạo ra xương yếu, mỏng hoặc quá dày; thiếu dinh dưỡng có thể dẫn đến xương yếu, kém khoáng hóa; rối loạn nội tiết tố cũng ảnh hưởng đến xương. Lười vận động, bất động và hút thuốc cũng có thể gây tác động tiêu cực đến xương.

Loãng xương là căn bệnh phổ biến nhất liên quan đến xương, thường không có triệu chứng cho đến khi khối lượng xương mất quá nhiều, làm xương trở nên mỏng manh và dễ gãy.

Những ảnh hưởng của hormone tới loãng xương

Ảnh hưởng của hormone tới loãng xương trong điều hoà canxi

• PTH (Parathyroid hormone): Được sản xuất bởi tuyến cận giáp, PTH đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nồng độ canxi trong máu. Khi nồng độ canxi giảm, PTH sẽ kích thích tuyến cận giáp tiết ra nhiều hormone hơn, dẫn đến tăng tái hấp thu canxi từ xương vào máu. PTH cũng kích thích thận tái hấp thu canxi và tăng sản xuất calcitriol. Tuy nhiên, nồng độ PTH cao quá mức có thể gây mất xương.
• Calcitriol: Là dạng hoạt động của vitamin D, calcitriol giúp cơ thể hấp thu canxi từ ruột. Khi nồng độ canxi trong máu giảm, PTH sẽ kích thích sản xuất calcitriol. Calcitriol cũng có tác dụng trực tiếp lên xương, kích thích sự hình thành xương mới.
• Calcitonin: Được sản xuất bởi tuyến giáp, calcitonin có tác dụng ngược lại với PTH, giúp giảm nồng độ canxi trong máu bằng cách ức chế sự tái hấp thu canxi từ xương và tăng bài tiết canxi qua nước tiểu. Calcitonin đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ xương khỏi bị mất canxi quá mức.

Ví dụ:

• Bệnh cường cận giáp: Do u tuyến cận giáp sản xuất quá nhiều PTH, dẫn đến nồng độ canxi trong máu cao và mất xương.
• Thiếu vitamin D: Do thiếu hụt vitamin D, cơ thể không sản xuất được đủ calcitriol, dẫn đến giảm hấp thu canxi và loãng xương.

Hormone giới tính

• Estrogen: Hormone này đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và duy trì mật độ xương ở phụ nữ. Nồng độ estrogen giảm sau khi mãn kinh là nguyên nhân chính dẫn đến loãng xương ở phụ nữ. Liệu pháp hormone thay thế estrogen có thể giúp ngăn ngừa mất xương sau mãn kinh.
• Testosterone: Hormone này cũng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và duy trì mật độ xương ở nam giới. Nồng độ testosterone giảm theo tuổi có thể góp phần làm giảm mật độ xương ở nam giới.

Ví dụ:

• Loãng xương ở nam giới: Nồng độ testosterone giảm theo tuổi có thể góp phần làm giảm mật độ xương ở nam giới, đặc biệt là sau 70 tuổi.
• Sử dụng thuốc ức chế aromatase: Một số loại thuốc sử dụng để điều trị ung thư vú có thể ức chế aromatase, enzyme chuyển đổi testosterone thành estrogen. Điều này có thể dẫn đến mất xương ở phụ nữ sau mãn kinh.

Ảnh hưởng của các loại hormone khác đến sức khỏe xương

• Hormone tăng trưởng: Kích thích sản xuất IGF-1, một yếu tố quan trọng cho sự phát triển của xương. Thiếu hụt hormone tăng trưởng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của xương ở trẻ em.
• Hormone tuyến giáp: Chúng Giúp điều chỉnh tỷ lệ hình thành của xương và tái hấp thu. Rối loạn tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của xương.
• Hormone tuyến thượng thận: Cortisol có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của xương, tuy nhiên nồng độ cao có thể gây hại cho xương. Sử dụng corticosteroid liều cao trong thời gian dài có thể dẫn đến mất xương.

Ảnh hưởng của hormone tới loãng xương đối với từng nhóm tuổi

• Trẻ em: Thiếu hụt hormone tăng trưởng hoặc rối loạn tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của xương ở trẻ em.
• Phụ nữ: Nồng độ estrogen giảm sau khi mãn kinh là nguyên nhân chính dẫn đến loãng xương ở phụ nữ.
• Nam giới: Nồng độ testosterone giảm theo tuổi có thể góp phần làm giảm mật độ xương ở nam giới, đặc biệt là sau 70 tuổi.
• Người cao tuổi: Cả nam giới và phụ nữ đều có nguy cơ loãng xương cao hơn khi già đi.

Một số biện pháp cơ bản phòng ngừa loãng xương

• Chế độ ăn uống: Bổ sung đầy đủ canxi và vitamin D trong chế độ ăn uống là rất quan trọng cho sức khỏe của xương. Các thực phẩm giàu canxi bao gồm sữa, phô mai, sữa chua, rau lá xanh và cá hồi. Vitamin D có thể được tìm thấy trong cá béo, lòng đỏ trứng và nấm.
• Tập thể dục: Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe của xương và giảm nguy cơ loãng xương. Các bài tập tốt cho xương bao gồm đi bộ,
• Duy trì cân nặng hợp lý: Cân nặng quá cao hoặc quá thấp đều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của xương. Việc duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm nguy cơ loãng xương.
• Hạn chế sử dụng rượu bia và thuốc lá: Rượu bia và thuốc lá có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của xương và làm tăng nguy cơ loãng xương.
• Phòng tránh té ngã: Té ngã là nguyên nhân hàng đầu gây gãy xương ở người cao tuổi.
  • Việc phòng tránh té ngã bằng cách: Giữ nhà cửa gọn gàng, sạch sẽ, loại bỏ các vật dụng dễ gây vấp ngã. Lắp đặt tay vịn ở cầu thang và nhà tắm. Mang giày dép phù hợp. Tập thể dục thường xuyên để cải thiện sức khỏe và sự cân bằng.

Có thể tham khảo thêm

• Viêm Khớp: Nguyên Nhân, Phân Loại & Phương Pháp Điều Trị
• Hiểu Về Bệnh Viêm Khớp Dạng Thấp – Nguy Cơ, Triệu Chứng
• Viêm Cột Sống Dính Khớp: Bệnh Lý Nguy Hiểm Tiềm Ẩn
• Tăng huyết áp ở người cao tuổi: “Kẻ giết người thầm lặng”